Za wysoka ambicja nie wspiera Cię w pracy
06.04.2023

Za wysoka ambicja nie wspiera Cię w pracy

Osoba ambitna z pewnością będzie dobrym, skrupulatnym pracownikiem, dbającym nie tylko o własny rozwój, ale także rozwój firmy. Ambitny pracownik to zwykle profesjonalista, chcący czuć dumę z pracy i dbający o jej wysoką jakość. Ambicja z pewnością pomaga w karierze, ale tak jak w przypadku innych cech — jej nadmiar szkodzi i m.in. przeszkadza w efektywnej pracy. Sprawia, że nawet jeśli osiągniemy wszystko, co sobie założyliśmy, to i tak nie będziemy zadowoleni w pełni. Nie poczujemy satysfakcji,  bo to wciąż będzie nie wystarczająco dobrze. Przerost ambicji potęguje jeszcze bardziej w nas poczucie, że możemy zrobić więcej i lepiej. 

Twoje motywacje 

Aby poradzić sobie z przerostem ambicji i wyeliminowaniem jej skutków — na początek powinniśmy rozpoznać źródła swoich motywacji:  

  • Czy pochodzą z zewnątrz (konkurencja, współzawodnictwo w pracy, presja otoczenia czy kierownictwa)?  
  • Czy wpływają na nie jednak historie z naszej przeszłości?  

Motywacja zewnętrzna 

Osoby, dla których za wysoka ambicja i przepracowanie wynikają z motywacji zewnętrznych, szybciej się zorientują, że wpadli niezdrowe nawyki albo, że środowisko, w którym pracują jest niesprzyjające. Zwykle tacy pracownicy dobrze sobie radzą przez pierwsze lata pracy w  swoim zawodzie, ale kiedy dociera do nich jakim wymaganiom muszą sprostać (stale się zwiększającym), aby awansować na kolejne szczeble, czy pracować efektywnie — dochodzą do wniosku, że nie jest to warte takiego stresu i wyrzeczeń. Niektórzy nie chcą tak od razu dostrzec, że to nie z nimi, a z kulturą organizacyjną firmy, coś jest nie tak, że to negatywne środowisko pracy ich wyniszcza. Na przykład ekstremalnie wyśrubowane wymagania i oczekiwania współpracowników czy szefa. Należy wtedy się zatrzymać i przeanalizować, czy to miejsce pracy, ta branża czy ten zawód nadal jest dla mnie. Zbadać czy czasem właśnie te elementy doprowadzają nas do nadmiernej pracy, stresu i innych niemiłych skutków?  

Motywacje wewnętrzne

Osoby motywowane wewnętrznie, nieświadomie próbują rozwiązać głębszy konflikt psychologiczny, rozgrywający się w ich wnętrzu i potęgowany przez poprzednie przeżycia. Częściej będą przeć do przodu bez względu na koszty, jakie muszą ponosić, bo ich problemy są na poziomie nieuświadomionym. Odejście od firmy czy zmiana zawodu, niewiele pomoże, bo tak naprawdę wzorce pracy i działania zostaną przeniesione do nowego miejsca. W takim przypadku potrzebna jest głębsza analiza i więcej pracy dot. świadomości, refleksji i zmianie schematów, myślenia i nastawienia. Samo poznanie swoich barier psychologicznych nie zawsze oznaczać będzie, że trzeba je pokonać, ale na pewno pomoże w ich zaakceptowaniu. 

Ambicja a problemy w pracy 

Jeżeli w twojej pracy jest ktoś, kto przejawia cechy charakterystyczne dla zbyt wybujałej ambicji, mogą z tego powodu powstawać różne problemy, typu: spięcia, konflikty czy nieporozumienia. Osoba zbyt ambitna potrafi natomiast być: bezwzględna, zawistna, konfliktowa czy nieuprzejma. Jeżeli ktoś jest przewrażliwiony na własnym punkcie, będzie go dotykało wszystko, co się o nim powie w niepochlebny sposób. Będzie miał trudności w przyjęciu porażki. Współpraca z taką osobą także może być problematyczna, bo bardziej skupi się na sobie niż na wspólnym celu grupy i pracy zespołowej. Nie będzie otwarta na przyjęcie pomocy, bo jest przekonana, że samodzielnie wszystko wykona lepiej.  

Osoby neurotycznie ambitne stosują różne mechanizmy tj.: 

  • zaprzeczenie — negują myśl, że ich postępowanie krzywdzi ich samych i otoczenie (wysokie oczekiwania wywierają presje na innych), 
  • myślenie “wszystko albo nic” – tylko najwyższy wynik jest możliwy do osiągnięcia, inny uważają za porażkę, 
  • przeświadczenie, że będą postrzegane jako leniwe lub słabe — zmuszają się zatem do jeszcze większego wysiłku. 

Jeśli myślisz, że Twoja ambicja może Ci szkodzić osobiście, Twojej karierze lub bliskim — zadaj sobie następujące pytania: 

  • czy czujesz się winna/y, jeśli się relaksujesz? 
  • czy każde nawet najdrobniejsze niepowodzenie wpędza cię w przekonanie, że wszystkie poprzednie sukcesy się nie liczą? 
  • czujesz się niewystarczająco dobra/y? 
  • czy zbyt długie godziny pracy mają negatywny wpływ na Twoje życie zawodowe i prywatne? 
  • czy czujesz się przepracowana/y, chronicznie zmęczona/y, odczuwasz nieprzyjemne dolegliwości psychiczne i fizyczne? 
  • czy zmniejszenie ilości pracy, którą wykonujesz wydaje Ci się niemożliwe? 
  • czy surowo oceniasz współpracowników, jeśli nie spełniają Twoich standardów pracy? 
  • czy sukcesy doceniasz krótko, a porażki analizujesz, rozpamiętujesz i przeżywasz o wiele dłużej? 

Żyjemy w czasach, kiedy pracujemy dużo, mamy wygórowane plany i ambicje. Ciągle chcemy coś udowadniać, osiągnąć, aby odnieść upragniony sukces. Porównując się z innymi, wydaje nam się, że ciągle robimy za mało, za wolno, zatem nasz apetyt na więcej rośnie. Wpadamy w błędne koło, które sprawia, że zatracamy się w pracy, dodatkowych obowiązkach, a tym samym podupadamy na zdrowiu i trudno nam to wszystko naprawić. Każdy człowiek jest inny. Powinniśmy żyć we własnym rytmie, aby ambicja, która ma nam pomóc w życiu prywatnym i zawodowych, nie zmieniła się w przekleństwo.  

  • Zapełnianie w pełni swojego czasu powinno wynikać tylko z tego, że sami tego chcemy, nie natomiast z tego, że tak trzeba i inni tak robią.  
  • Nie odbierajmy sobie możliwości i ochoty na odpoczynek i nic nierobienie. 
  • Nie wstydźmy się prosić o pomoc, nie bójmy się porażek po drodze — mogą nas one wiele nauczyć i sprawić, że będziemy silniejsi. Zwróćmy się o pomoc do bliskiej osoby lub coacha, psychologa — aby nabrać dystansu i innej perspektywy.  
  • Pomogą nam techniki redukcji stresu tj. joga, medytacja, ćwiczenia fizyczne.  

Droga do uwolnienia się od skrajnej ambicji może być długa i trudna. Najpierw trzeba zrozumieć jej źródła, a potem posuwać się małymi krokami. Na początek możemy zmniejszyć wysiłki w pracy z 200% do 150% starając się nie mieć do siebie pretensji.

Autor artykułu: Marta Woszczyńska – HR Business Partner

Podoba Ci się ten artykuł? Podziel się nim ze znajomymi.