Trudna sztuka komunikacji. Komunikacja interpersonalna vs komunikacja intrapersonalna

Komunikacja jest fundamentalnym elementem naszego życia codziennego i odgrywa kluczową rolę we wszystkich aspektach ludzkich interakcji, zarówno w sferze osobistej, jak i zawodowej. Jest niezbędna do budowania relacji, rozwiązywania problemów, przekazywania wiedzy, wyrażania emocji i realizacji celów. Komunikujemy się w trybie ciągłym przez całe nasze życie – rozmawiając z innymi ludźmi, wysyłając maile, publikując posty, zdjęcia i filmy w Internecie, korzystając z sms-ów  
czy social mediów. Artyści i pisarze komunikują się ze światem za pośrednictwem swoich dzieł, naukowcy prezentując wyniki badań i wynalazków, a architekci i inżynierowie poprzez swoje budowle. Komunikujemy się również sami ze sobą, prowadząc wewnętrzny monolog, analizując swoje uczucia, rozważając możliwości, czy planując działania.

 Komunikacja jest to, mówiąc najprościej, transfer informacji, myśli, uczuć, idei lub danych.  

To bardzo szerokie pojęcie, którego nie można ograniczać wyłącznie do wymiany słów. Mina lub gest potrafią często zmienić sens wypowiadanych przez nas komunikatów, a nawet je zastąpić (wzruszenie ramion komunikuje naszą obojętność, przewrócenie oczami – irytację, a uśmiech akceptację danej sytuacji). Podobnie jak ton i tempo wypowiedzi. To tzw. komunikacja niewerbalna, czyli sposób, w jaki przekazujemy informacje bez użycia słów. Obejmuje ona mowę ciała, gesty, mimikę twarzy, postawę ciała i kontakt wzrokowy.  

Psychologia definiuje 4 podstawowe rodzaje komunikacji: 

• interpersonalną – (zachodzącą między ludźmi), 
• intrapersonalną – (rozmowa z samym sobą), 
• społeczną – (inaczej grupową, kiedy w rozmowie uczestniczą grupy osób), 
• pośrednią – (za pomocą dostępnych mediów: telefonu, komputera, listów ect.).   

Komunikacja interpersonalna

Jest procesem wymiany informacji, myśli, uczuć i idei między dwoma lub więcej osobami. Odgrywa ogromną rolę w naszym życiu zawodowym i osobistym. Umiejętność skutecznego komunikowania się buduje relacje z innymi, pomaga rozwiązywać problemy i ułatwia osiąganie celów. W komunikacji interpersonalnej wyróżniamy: 

• Komunikację werbalną – wymianę słów, języka mówionego i pisanego.  
• Komunikację niewerbalną – komunikację mowy ciała, gestów ect. 
• Aktywne słuchanie – skupienie uwagi na osobie mówiącej, zrozumienie jej punktu widzenia  
  i reagowanie w sposób, który pokazuje, że jesteśmy zainteresowani tym, co do nas mówi. 
• Emocje – rodzaj odczuwanych emocji wpływa na to, jak reagujemy na komunikaty, które wysyła do nas otoczenie.  
• Feedback – informację zwrotną na temat tego, jak odbieramy naszych rozmówców i to,  
  co mają nam do przekazania. Lub w drugą stronę – jakie wrażenie sami robimy na innych. 
• Konflikty i rozwiązywanie problemów. 

Cechą charakterystyczną komunikacji interpersonalnej jest jej nieodwracalność (jeżeli coś powiemy  
lub wykonamy gest komunikujący nasze myśli, nie zdołamy tego cofnąć). 

Komunikacja intrapersonalna

To rodzaj komunikacji, który zachodzi wewnątrz nas – jest to proces myślenia, przetwarzania informacji, samopoznania i refleksji nad własnymi myślami, uczuciami, potrzebami i celami. To wewnętrzny dialog, w którym analizujemy, interpretujemy i oceniamy różne informacje i bodźce, które odbieramy z otoczenia lub z własnych myśli i emocji. Umiejętność rozmowy ze sobą samym pozwala na+m na: 

• Samospełnienie – pomaga zrozumieć siebie samego, określić swoje wartości, cele i potrzeby. 
• Samoregulację – rozwija zdolność do zrozumienia i kontrolowania swoich emocji, zachowań i myśli. 
• Samoocenę – ułatwia ocenę własnych osiągnięć i postępów w realizacji celów. Pomaga również  
  w budowaniu poczucia własnej wartości i pewności siebie. 
• Samodzielne rozwiązywanie problemów – daje możliwość spojrzenia na daną sytuację z różnych perspektyw, rozważania różnych możliwości i podejmowania korzystnych dla nas decyzji.  
• Rozwój osobisty – poprzez analizę własnych doświadczeń, myśli i emocji oraz autorefleksję, możemy się rozwijać i doskonalić. 

Cechą charakterystyczną komunikacji intrapersonalnej jest jej nieuchronność. (Spróbujcie „wyłączyć myślenie” – dla większości osób jest to niemożliwe. Możemy natomiast nauczyć się eliminować negatywne myśli np. poprzez medytację) 

Znajomość procesu komunikacji ułatwia nam zrozumienie samego siebie, otaczających nas ludzi, zjawisk i procesów zachodzących na świecie, jednym słowem powala nam lepiej funkcjonować w życiu.  

Autor artykułu: Aneta Skowyra-Mazur – Trener Biznesu, Konsultant DISC, praktyk sprzedaży i zarządzania sprzedażą