Przyjaźń w pracy - niemożliwe? Czy można przenieść biurową znajomość na grunt prywatny 

Dla większości z nas rozpoczęcie pracy w nowym środowisku bywa mocno stresujące. Musimy sprostać wielu wyzwaniom – przyswojeniu procesów i procedur, nabyciu umiejętności działania w systemach informatycznych, poznaniu zasad panujących w firmie a także zbudowaniu relacji z ludźmi, z którymi przyszło nam pracować. To ostanie potrafi być nie lada wyzwaniem, dlatego poświęcamy czas i środki, aby zostać zaakceptowanym i stać się równorzędnym członkiem zespołu. Człowiek jest istotą społeczną, a akceptacja otoczenia jest jedną z fundamentalnych potrzeb (wg Maslowa potrzeba przynależności znajduje się zaraz po potrzebach fizjologicznych i poczuciu bezpieczeństwa). Czy tego chcemy, czy nie, interakcje z innymi ludźmi odgrywają istotną rolę w naszym życiu. 

Środowisko zawodowe jest znaczącym elementem naszej dorosłości – w końcu w pracy spędzamy około 40 godzin tygodniowo, przez kilkadziesiąt kolejnych lat. Nie powinno więc dziwić, że interakcje ze współpracownikami odciskają na nas istotne piętno, rzutując pozytywnie lub negatywnie na nasze myśli i działania. Przyjazna atmosfera pracy, docenienie, szacunek, akceptacja przełożonych i współpracowników znacząco wpływają na nasze samopoczucie, chęć do działania i wysoką samoocenę. I odwrotnie – toksyczne otoczenie, alienacja, brak szacunku i zaufania skutkuje obniżeniem nastroju, brakiem chęci do pracy i podejmowania jakichkolwiek działań, a w dłuższej perspektywie może prowadzić do wypalenia zawodowego, dystymii lub depresji. 

Tematyka więzi zawodowych od lat stanowi przedmiot zainteresowania wielu dziedzin nauki – m.in. psychologii, socjologii i zarządzania. Wyniki różnorodnych badań, dotyczących tego obszaru dowodzą niezbicie, że dobre relacje w środowisku zawodowym zwiększają efektywność pracy i prowadzą do osiągania lepszych rezultatów, a więc wpływają na wyniki (i zyski) całego przedsiębiorstwa. Czy dotyczy to jednak tylko stricte zawodowych interakcji? Czy w życiu zawodowym można zawiązać prawdziwie przyjacielską relację – taką, która wykracza poza grunt zawodowy? I wreszcie, czy prawdziwa przyjaźń w pracy jest dla nas korzystna, czy jednak niekoniecznie? 

Według wyników badań „Budowanie bliskich relacji w pracy w Polsce” przeprowadzonych w 2022 roku przez serwis InterviewMe¹ aż 66% Polaków dąży do nawiązywania bliskich relacji ze współpracownikami, a 62% ma bliskiego przyjaciela wśród osób z którymi pracuje. Ankietowani przyznali, że dzięki bliskim relacjom w środowisku zawodowym czerpią większą przyjemność z pracy (80% respondentów) oraz pracują wydajniej i lepiej (81% respondentów). Podobne wyniki uzyskał portal pracuj.pl, który w 2020 roku przeprowadził badanie z serii „Zawodowy styl życia”² – 61% badanych wskazało, że przyjaźnie wpływają pozytywnie na efekty i atmosferę w pracy, a 59%, że czerpie przyjemność z pracy w towarzystwie przyjaciół.  

W świetle przytoczonych wyników badań mogłoby się wydawać, że posiadanie przyjaciela „przy firmowym biurku” niesie same korzyści. Jednak, jak to w życiu często bywa, nic nie jest jednowymiarowe, a przyjaźń w pracy może też nieść ze sobą wyzwania. Trudności mogą się pojawić, gdy jedna osoba dostanie podwyżkę, a druga jej nie dostanie, lub będzie ona mniejsza – takie zdarzenie może wywołać uczucie zazdrości i zniszczyć wzajemną relację. Podobnie, gdy jedna osoba awansuje i stanie się przełożonym drugiej – pojawią się wtedy nowe zależności i oczekiwania wobec siebie, co może prowadzić do napięć i konfliktów. Problem może pojawić się również wtedy, gdy przyjaźń absorbuje obie osoby tak mocno, że przedkładają swoją relację nad obowiązki zawodowe – zamiast pracować spędzają czas na wspólnych rozmowach i czynnościach niezwiązanych z pracą. Dlatego przyjaźń w miejscu pracy, choć może dodawać nam powera, wymaga od nas dojrzałości emocjonalnej i umiejętności oddzielenia życia osobistego od pracy zawodowej.     

Z własnego doświadczenia wiem, że nawiązanie długotrwałej i szczerej przyjaźni w miejscu pracy jest możliwe. Większość moich przyjaciół poznałam w pracy i choć nasze drogi zawodowe często rozeszły się wiele lat temu i obecnie z niektórymi dzielą mnie setki kilometrów, nadal utrzymujemy ze sobą kontakt, dzwonimy do siebie regularnie i spędzamy wspólnie wolny czas.