Pokaż jak się komunikujesz, a ja ci powiem, do jakiej organizacji pasujesz

Podział organizacji przedstawił w 2014 r.  Frederic Laloux w książce: „Reinventing Organizations. A guide to creating organizations inspired by the next stage of human consciousness”. Pokazał, sposoby funkcjonowania i komunikowania się w organizacjach. Wraz ze wzrostem świadomości ludzi, zmieniały się organizacje tworząc nowy typ. Każdy wyższy poziom wiązał się także ze zmianą zachowań, zarządzania i stylu komunikacji — od przemocowej (czerwonej) do empatycznej (turkusowej). Transformacja następowania na wielu płaszczyznach. 

I tak powstały modele organizacji: czerwonej, bursztynowej, pomarańczowej, zielonej i turkusowej, gdzie panują różne style przywództwa i komunikacji, i to one decydują o poziomie organizacji. 

Żródło: turkusorg.pl  

Czerwona organizacja – tutaj rządzi tylko szef. Władza oparta jest na dominacji i lęku. Pracownicy wykonują bezwzględnie polecenia, boją się sprzeciwić, czy nawet wyrazić własnego zdania. Nie ma tutaj żadnej zdrowej relacji, a komunikacja ze strony podwładnego charakteryzuje się agresją i rozkazami.  

Przykładem takiej organizacji są: gangi uliczne i grupy przestępcze.  

Bursztynowa organizacja – to sformalizowana hierarchia, gdzie przywódca nie budzi strachu jednak kontroluje i zarządza, tworząc surowe zasady. W przeciwieństwie do czerwonej organizacji wyznaczane są długoterminowe cele, a część z procesów jest powtarzalna. 

Przykładem takiej organizacji jest: kościół, inne organizacje religijne oraz armia.  

Pomarańczowa organizacja – obowiązuje hierarchia i główne zasady, ale najważniejszy jest cel. Taka firma nie jest tak mocno skoncentrowana na przywódcy, lecz na pracownikach, na których głównie patrzy się przez pryzmat ich kompetencji (liczy się  innowacyjność i efektywność). Zyskują zatem coraz większą odpowiedzialność, co daje im więcej swobody w wykonywaniu zadań. Komunikacja jest już o wiele bardziej otwarta, szczególnie na nowe pomysły, które mogą doprowadzić do wyznaczonych celów.  

Przykładem takich organizacji są: duże firmy i korporacje.  

Zielona organizacja – opiera się na tym, jakie wartości mają jej pracownicy, dlatego to od nich wymaga się kreatywności i zaangażowania. Można nacieszyć się równością, wolnością oraz sprawiedliwym traktowaniem. Struktura nie jest już hierarchiczna, bo liczy się pracownik, a pracodawca motywuje i wspiera. Decyzje podejmuje szef i inne decyzyjne osoby o niższym statusie. Wyróżnia się też podejście do klienta – jego zadowolenie jest jedną z najważniejszych wartości. 

Przykładem takiej organizacji może być spółdzielnia mieszkaniowa. 

Turkusowa organizacja – najwyższy poziom, gdzie już nie znajdziemy hierarchii, oraz konkretnych stanowisk, a za to skupienie na wykonaniu konkretnych funkcji. Każdy jest w tym samym stopniu zaangażowany, odpowiedzialny i decyduje za siebie. Pracowników motywuje lider, który wspiera, przydziela obowiązki i buduje zaufanie w zespole. Turkusowa organizacja opiera się na trzech filarach: samozarządzaniu, pełni (swobody) i na skupieniu na celu. 

To najlepszy rodzaj firmy, pod względem rozwoju firmy i pracowników oraz otwartej empatycznej komunikacji. Do uzyskania tego poziomu powinny dążyć czerwone, bursztynowe, pomarańczowe i zielone organizacje. Jednak jest to także model dość idealistyczny, do którego większość firm nie jest gotowa i może nigdy nie będzie.  

Do jakiej organizacji pasuje? 

Kulturę firmy tworzą ludzie w niej pracujący. Patrząc na wszystkie poziomy organizacji od czerwonych do zielonych — to właśnie szef (zarząd, właściciel) nadaje ton i styl komunikacji w całej firmie, zatem to głównie od niego zależy, w jakim modelu funkcjonujemy. Niektóre organizacje, aby wejść na poziom wyżej, np. z zielonego w stronę turkusu, wprowadza nową osobę do firmy, charakteryzującą się oczekiwanym stylem zarządzania i komunikacji, z nadzieją wsparcia w transformacji. Takie próby często kończą się fiaskiem dla firmy oraz tej osoby, bo obiecywanie w rekrutacji wejścia do turkusowej organizacji — skończą się na frustracjach, konfliktach i rozczarowaniu.  

Styl zarządzania, który preferuje pracownik oraz sposób, w jaki się komunikuje z otoczeniem, jest zatem kluczowy w momencie wyboru firmy, z którą chce pracować. Często jest to coś nieuświadomionego, ale można ten aspekt zbadać i zauważyć schemat działania. Jakże ważna to kwestia, która warunkuje nasze powodzenie w życiu zawodowym. Główne powody zwolnień opierają się na czynnikach związanych z niedogadywaniem się z przełożonym lub współpracownikiem. Spokojna i empatyczna osoba nie będzie komfortowo pracować wg rozkazów agresywnego szefa w czerwonej firmie, ale już choleryk z zachowaniem przemocowym odnajdzie się nawet w turkusowej organizacji. Tylko nie na długo, bo empatyczni współpracownicy nie będą go akceptować. 

Stosując empatyczny styl komunikacji, tworzymy bezpieczną przestrzeń na porozumienie się z wieloma osobami. Jedynie manipulatorzy nie będą się dobrze czuli, gdyż nie mają możliwości działać poprzez wpływanie na innych, dla zaspokojenia swoich potrzeb. Empatia po prostu rozbraja komunikaty przemocowe i manipulacyjne. Nie jest jednak lekiem na całe zło, więc nie zawsze może uzdrowić organizację i wyeliminować wszystkie problemy.

Autor artykułu: Marta Woszczyńska – HR Business Partner