"Idealny zespół nie istnie…." Role w zespole pracowniczym według Belbina – część 1
Zespól to nie tylko zbiór profesjonalistów, posiadających kompetencje niezbędne do wykonywania postawionych przed nimi zadań. To również grupa ludzi o różnych charakterach i cechach osobowości, wchodzących ze sobą nieustannie w różnorodne i wielowymiarowe interakcje. Zintegrowanie ich ze sobą, wydobycie potencjału oraz ukierunkowanie na cel wymaga od managera umiejętności wnikliwej obserwacji, analizy i wiedzy, jak efektywnie wykorzystać ich indywidualne zdolności.
Problematyką zachowań i wydajności zespołów przez wiele lat zajmował się brytyjski teoretyk zarządzania, dr Meredith Belbin. Dowiódł on, że nie tylko wykształcenie i umiejętności, ale również typ osobowości (a zatem preferowane role zespołowe i styl komunikacji) mają wpływ na efektywność zespołów roboczych. Wynikiem prowadzonych przez niego badań jest koncepcja ról zespołowych, zwana na cześć naukowca Teorią ról zespołowych Belbina.
Fundamentem Teorii ról zespołowych są 3 główne kategorie zachowań (role) jednostek w grupie:
- Role zadaniowe, które charakteryzują osoby skupione na realizacji powierzonych im zadań i dotrzymywaniu terminów.
- Role socjalne, które charakteryzują osoby o umiejętnościach komunikacyjnych, które najlepiej funkcjonują w otoczeniu innych.
- Role intelektualne, które charakteryzują osoby ukierunkowane na myślenie, analizowanie, kreowanie nowych idei.
W ramach tych kategorii Belblin wyróżnił 9 indywidualnych ról zespołowych: duszę zespołu, koordynatora, poszukiwacza źródeł, lokomotywę, implementera, perfekcjonistę, specjalistę, ewaluatora i kreatora.
DUSZA ZESPOŁU
Ma dużą skłonność do wspierania innych i udzielania im pomocy. Jako, że jest dobrym słuchaczem i potrafi wyłapać najsubtelniejsze nastroje swoich rozmówców, pełni ważną rolę podczas rozwiązywania sytuacji konfliktowych. Jego optymizm i pogodne usposobienie powodują, że cieszy się ogólną sympatią i wpływa na utrzymanie dobrej atmosfery w zespole.
KOORDYNATOR
Stanowi jedną z sił napędowych, dzięki której zespół realizuje postawione przed nim cele. Spokojny, opanowany, konkretny – potrafi zidentyfikować i zagospodarować indywidualne talenty współpracowników, aby osiągnąć najlepsze efekty. Ma wysoko rozwinięte umiejętności motywowania ludzi i delegowania zadań, stąd często pełni rolę liderską w zespole.
POSZUKIWACZ ŹRÓDEŁ
Niestrudzenie eksploruje otoczenie w poszukiwaniu nowych pomysłów i możliwości. Z chęcią reprezentuje zespół na różnorodnych konferencjach i eventach branżowych, a pozyskaną tam wiedzą dzieli się ze współpracownikami. Obdarzony dużymi zdolnościami negocjacyjnymi na ogół potrafi przekonać otoczenie do swoich pomysłów, a elokwencja, łatwość w nawiązywaniu relacji i optymistyczne nastawienie do życia powodują, że cieszy się powszechnym uznaniem i szacunkiem.
LOKOMOTYWA
Skupiony na szybkim dotarciu do celu, stanowi – podobnie jak Koordynator – siłę napędową dla całego zespołu. Pełen energii, zmotywowany i ponadprzeciętnie ambitny, lubi przewodzić i pobudzać ludzi do działania. Presja czasu nie stanowi dla niego problemu, a wręcz dodaje mu energii. Jest uparty i konsekwentny w realizacji zadań, a element rywalizacji jeszcze bardziej rozbudza w nim potrzebę sukcesu. Nie waha się przed podjęciem decyzji, nawet jeżeli jest ona niepopularna lub wątpliwa etycznie, jeżeli dzięki niej osiągnie założony cel.
IMPELMENTER
Cechami charakteryzującymi Implementera są pracowitość i pragmatyzm. To dzięki niemu pomysły i idee przekształcają się w konkretne działania. Pracuje w sposób metodyczny i uporządkowany, wykazując się dużą skutecznością i terminowością w realizacji zadań. Nie nużą go powtarzalne, rutynowe czynności, w których kreatywność i innowacyjność nie stoi na pierwszym planie. Ceni stabilność, co sprawia, że ma trudność z funkcjonowaniem w zmiennym środowisku pracy.
Autor artykułu: Aneta Skowyra-Mazur – Trener Biznesu, Konsultant DISC, praktyk sprzedaży i zarządzania sprzedażą