Rola Scrum Mastera w projektach Agile
Agile stało się jedną z najczęściej stosowanych metod zarządzania projektami. Scrum Master to jedna z trzech ról, która występuje w Scrumie. Ta rola odpowiada za to, aby Scrum był rozumiany i stosowany (wg ram postępowania metodyki Agile).
Kim jest Scrum Masterem i jakie są jego obowiązki?
Scrum Master jest mentorem, doradcą, facylitatorem i liderem służebnym (ang. servant leadership) w jednym – wspiera realizację celów projektu, dbając jednocześnie o przestrzeganie zasad Scrum i wartości Agile.
Rola Scrum Mastera obejmuje szereg zadań:
- Spotkania stand-up — prowadzenie w razie potrzeby codziennych spotkań stand-up (lub spotkań scrumowych).
- Spotkania dotyczące planowania (iteracji/sprintów) — chronienie zespołu przed przyjęciem zbyt dużej liczby prac i powiększeniem zakresu działań.
- Przeglądy sprintów — udział w spotkaniach i zbieranie opinii.
- Retrospektywy — zwracanie uwagi na obszary wymagające poprawy i czynności do wykonania w ramach kolejnych sprintów.
- Administrowanie tablicą — dbanie o aktualizację kart oraz poprawność działania narzędzi do obsługi metodyki Scrum (np. Jira).
- Spotkania indywidualne — przeprowadzanie w razie potrzeby indywidualnych spotkań z członkami zespołu i interesariuszami. Eliminowanie występujących w zespole nieporozumień dotyczących procesu oraz różnych stylów pracy.
- Doradztwo wewnętrzne — przeprowadzanie konsultacji z członkami zespołu oraz interesariuszami wewnętrznymi w zakresie najlepszych sposobów pracy z zespołem.
- Raportowanie — regularna analiza danych oraz innych narzędzi do planowania.
- Wsparcie zespołu — eliminując przeszkody i zarządzając utrudnieniami dzięki usprawnieniom procesu.
Można wyróżnić 3 główne obszary pracy Scrum Mastera:
- wspieranie Product Ownera,
- wspieranie Zespołu Deweloperskiego,
- wspieranie organizacji.
Kompetencje, które definiują skutecznego Scrum Mastera
Wśród najważniejszych kompetencji Scrum Mastera można wymienić np.:
- Przywództwo — Scrum Master musi się wykazywać cechami przywódczymi, natomiast kieruje poprzez służenie zespołowi i ułatwianie mu samoorganizacji.
- Skuteczna komunikacja — jasna i przejrzysta komunikacja oraz dbanie o to, by wszyscy członkowie zespołu i interesariusze rozumieli status projektu, jego cele i wyzwania.
- Empatia — ważne jest, aby rozumieć i umieć się wczuć w wyzwania zespołu, bo jego rola jest m.in. wsparcie i motywowanie zespołu.
- Rozwiązywanie problemów — Scrum Master często ma do czynienia z utrudnieniami czy konfliktami. Musi być zatem biegły w rozwiązywaniu problemów i znajdowaniu rozwiązań, aby utrzymać zespół na właściwym torze.
- Zdolność adaptacji — Scrum Master powinien być elastyczny i otwarty na zmiany, dostosowywać się do bieżących potrzeb zespołu i projektu.
- Umiejętności facylitacyjne — umiejętność skutecznego koordynowania spotkań i wydarzeń Scrum ma istotne znaczenie.
- Coaching i mentoring — Scrum Master szkoli członków zespołu w zakresie zasad Agile i Scrum.
- Wiedza techniczna — choć nie jest obowiązkowe, to posiadanie wiedzy technicznej może być korzystne, zwłaszcza podczas pracy z zespołami programistycznymi. Bo pozwala lepiej zrozumieć wyzwania techniczne stojące przed zespołem.
- Zarządzanie czasem — Scrum Master musi efektywnie zarządzać czasem swoim i innych, aby zapewnić dotrzymanie harmonogramu i osiągnięcie celów sprintu.
Czy Scrum Master jest kluczowy dla sukcesu projektu?
Scrum Master może być naprawdę skuteczny tylko wtedy, gdy firma w pełni przestrzega podstawowych zasad tej metodyki. Scrum Master wspierający każdy zespół w zarządzaniu procesami przynosi realne korzyści firmie. Takie podejście zapewnia spójne dostarczanie wartości klientom. Product Managerowie mogą skoncentrować się wtedy na strategii, programiści mogą zabłysnąć w pisaniu najwyższej jakości kodu, a członkowie zespołu sprzedaży osiągają lepsze wyniki. Bez Scrum Mastera w projekcie stosowana jest zaledwie namiastka Scruma (określana jako ScrumBut, z ang. „Scrum, ale”).
Kiedy rola Scrum Mastera nie jest oficjalnie przydzielona w zespole, istnieje kilka możliwych scenariuszy:
- Przydzielenie roli wewnętrznie: Często zespół może samodzielnie podzielić obowiązki Scrum Mastera. Na przykład, członkowie zespołu mogą rotacyjnie pełnić tę funkcję, odpowiadając za prowadzenie spotkań Scrumowych i rozwiązywanie bieżących problemów.
- Rola Kierownika Projektu lub Lidera Zespołu: W niektórych organizacjach obowiązki Scrum Mastera przejmuje lider zespołu lub kierownik projektu. Choć te role różnią się od Scrum Mastera, doświadczony lider może wesprzeć zespół w realizacji zasad Agile.
- Samozarządzający się zespół: W zespołach wysoko dojrzałych Agile, członkowie mogą wspólnie odpowiedzialnie zarządzać zadaniami Scrum Mastera. Wymaga to jednak wysokiej świadomości metod Scrum i odpowiedzialności za samodyscyplinę.
- Wsparcie spoza zespołu: Zespoły mogą korzystać ze wsparcia zewnętrznego eksperta Agile lub Scrum Mastera, który działa konsultacyjnie, pomagając zespołowi w razie potrzeby, ale nie pełniąc stałej roli w projekcie.
Brak dedykowanego Scrum Mastera może być wyzwaniem, ale jest możliwe przy spełnieniu odpowiednich warunków i wsparciu samodyscypliny zespołu.
