Jak wygląda odpowiedzialny biznes w Polsce?

Coraz większą wagę przywiązuje się do odpowiedzialnego prowadzenia biznesu. W Polsce, jak i na całym świecie, dąży się do stworzenia takiego modelu, który nie tylko przynosi zyski, ale także dba o interesy społeczne, środowiskowe i etyczne. Przyjrzymy się temu, jak wygląda odpowiedzialny biznes w Polsce i jakie kroki podejmują pracownicy i pracodawcy, aby wprowadzać pozytywne zmiany (nie tylko do swoich organizacji). 

Dlaczego odpowiedzialność biznesu jest ważna? 

Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR – Corporate Social Responsibility), jest elementem nowoczesnych praktyk biznesowych.  

Dlaczego jest ona istotna? 

Znaczenie dla społeczeństwa 

• Firmy, które działają odpowiedzialnie, zyskują zaufanie społeczeństwa. Transparentność i etyczne postępowanie w relacjach z klientami, dostawcami i innymi interesariuszami budują pozytywny wizerunek. 

• Odpowiedzialne przedsiębiorstwa angażują się w działalność na rzecz społeczności lokalnych, np. poprzez inwestycje w edukację, zdrowie czy infrastrukturę, co przyczynia się do poprawy jakości życia. 

• Działania CSR wspierają inicjatywy na rzecz równości płci, różnorodności i inkluzywności, co prowadzi do bardziej sprawiedliwego i zróżnicowanego społeczeństwa. 

Znaczenie dla pracowników 

• Firmy odpowiedzialne społecznie dbają o bezpieczeństwo i zdrowie swoich pracowników, oferując im dobre warunki pracy oraz możliwości rozwoju zawodowego. 

• Pracownicy, którzy widzą, że ich pracodawca działa odpowiedzialnie, są bardziej zaangażowani i lojalni. Czują się dumni z pracy w firmie, która troszczy się o ich dobrostan oraz działa zgodnie z ich wartościami. 

• Odpowiedzialne firmy wprowadzają polityki wspierające równowagę między pracą a życiem prywatnym, co poprawia ogólną satysfakcję z pracy i zapobiega wypaleniu zawodowemu. 

Znaczenie dla środowiska naturalnego 

• Firmy odpowiedzialne dążą do minimalizacji swojego śladu węglowego, redukcji emisji gazów cieplarnianych, ograniczenia zużycia zasobów naturalnych i zmniejszenia ilości odpadów. Przyczynia się to do ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. 

• Przedsiębiorstwa angażujące się w CSR często inwestują w innowacyjne rozwiązania technologiczne, które są bardziej przyjazne dla środowiska, co przyczynia się do rozwoju zielonej gospodarki. 

• Firmy te promują odpowiedzialne zarządzanie zasobami naturalnymi, takie jak zrównoważone rolnictwo, gospodarka obiegu zamkniętego i odpowiedzialne pozyskiwanie surowców. 

W ostatnich latach obserwuje się coraz większe zaangażowanie małych i średnich przedsiębiorstw w działania CSR.  

16 kwietnia br. podczas konferencji “Targi Idei ESG” odbyła się premiera 22. edycji corocznego raportu Forum Odpowiedzialnego Biznesu –  „Odpowiedzialny biznes w Polsce 2023. Dobre praktyki”. W publikacji zaprezentowano 1046 praktyk realizowanych przez 266 firm.  

• 75% podmiotów zgłaszających dobre praktyki to duże przedsiębiorstwa, 16% firmy średnie, a firmy małe i mikro to odpowiednio 7% i 2%. 

• Podobnie jak w poprzedniej edycji, także i w tym roku najwięcej działań zaprezentowanych w raporcie dotyczy: zaangażowania społecznego (418 dobrych praktyk), praktyk z zakresu pracy (249 dobrych praktyk) i środowiska (210 dobrych praktyk). Do mniej licznych należą obszary dotyczące praw człowieka (54 dobre praktyki), zagadnień konsumenckich (46 dobrych praktyk), uczciwych praktyk operacyjnych (37 dobrych praktyk) i ładu organizacyjnego (32 dobre praktyki). 

• 73% firm uczestniczących w przeglądzie deklaruje, iż podlega obowiązkowi raportowania zgodnie z CSRD.  

• Praktyki zgłoszone do raportu są opisane także pod kątem kontrybucji do realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Najczęściej są to działania dotyczące Celu 3-Dobre zdrowie i jakość życia (221 dobrych praktyk), Celu 12-Odpowiedzialna konsumpcja i produkcja (218 dobrych praktyk) i Celu 4-Dobra jakość edukacji (214 dobrych praktyk).  

Trudności w realizacji odpowiedzialnych praktyk 

Mimo pozytywnych zmian odpowiedzialny biznes w Polsce napotyka również na pewne wyzwania. Jednym z głównych problemów jest brak świadomości społecznej na temat znaczenia zrównoważonego rozwoju oraz oporu ze strony niektórych firm, które widzą w nim dodatkowe obciążenie finansowe. Jednakże coraz większa liczba przedsiębiorstw zdaje sobie sprawę, że długoterminowy sukces biznesowy nie może być osiągnięty kosztem społeczności i środowiska, co stwarza nadzieję na dalszy rozwój odpowiedzialnego biznesu w Polsce. 

• Wysokie koszty początkowe: Inwestowanie w zrównoważone technologie, materiały czy procesy produkcyjne często wymaga znaczących nakładów finansowych. Firmy muszą znaleźć środki na te inwestycje, co może być trudne, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw. 

• Krótkoterminowe koszty vs. długoterminowe korzyści: Wiele działań CSR przynosi korzyści dopiero po pewnym czasie. Firmy muszą przekonać się do ponoszenia bieżących kosztów, aby czerpać zyski w przyszłości. 

• Reorganizacja procesów: Wprowadzenie zrównoważonych praktyk może wymagać zmiany w istniejących procesach biznesowych, co wiąże się z koniecznością przeprowadzenia reorganizacji, szkolenia pracowników i dostosowania systemów zarządzania. Zmiany w strukturze organizacyjnej mogą napotkać opór ze strony pracowników, którzy są przyzwyczajeni do dotychczasowych metod pracy. Wymaga to skutecznej komunikacji i zaangażowania zarządu, aby przekonać pracowników do nowych praktyk. 

• Brak świadomości pracowników: Wiele firm musi inwestować w programy edukacyjne i szkolenia, aby podnieść świadomość pracowników na temat znaczenia i korzyści płynących z CSR. Bez odpowiedniego zrozumienia, pracownicy mogą nie być skłonni do angażowania się w inicjatywy zrównoważonego rozwoju. Nawet jeśli pracownicy są świadomi, mogą nie być zmotywowani do wdrażania nowych praktyk, jeśli nie widzą bezpośrednich korzyści dla siebie. Firmy muszą znaleźć sposoby na motywowanie pracowników, np. poprzez systemy nagród czy udział w zyskach. 

• Złożoność wdrożeń: Zrównoważone praktyki często wymagają skomplikowanych wdrożeń, które obejmują różne aspekty działalności firmy. Integracja nowych procesów z istniejącymi może być trudna i czasochłonna. Firmy muszą regularnie monitorować swoje działania i raportować wyniki związane z CSR. Wymaga to opracowania odpowiednich narzędzi i systemów, co może być skomplikowane i kosztowne. 

• Spełnianie wymagań prawnych: Przepisy dotyczące zrównoważonego rozwoju mogą się różnić w zależności od kraju i regionu, co komplikuje działania międzynarodowych firm. Firmy muszą być na bieżąco z obowiązującymi regulacjami i dostosowywać się do zmieniających się przepisów. Przestrzeganie różnorodnych standardów branżowych i certyfikacji może być trudne, ale jest niezbędne do uzyskania uznania i zaufania interesariuszy. 

• Zarządzanie łańcuchem dostaw: Firmy muszą współpracować z dostawcami, aby zapewnić, że cały łańcuch dostaw działa zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Monitorowanie praktyk dostawców i wprowadzenie odpowiednich standardów może być wyzwaniem. Zrównoważone zarządzanie łańcuchem dostaw często wiąże się z dodatkowymi kosztami logistycznymi, np. wynikającymi z transportu ekologicznego czy bardziej zrównoważonego pakowania. 

Dobre praktyki 

W Polsce coraz więcej firm podejmuje działania na rzecz lokalnych społeczności, wspierając m.in. edukację, kulturę czy sport. Programy charytatywne, wolontariat pracowniczy oraz inicjatywy na rzecz równości płci to tylko niektóre z przykładów działań podejmowanych przez polskie przedsiębiorstwa. 

W kontekście globalnych wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi coraz większą uwagę zwraca się na zrównoważony rozwój i ochronę środowiska. Polskie firmy podejmują różnorodne inicjatywy mające na celu zmniejszenie swojego wpływu na środowisko, takie jak redukcja emisji CO2, racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych czy promowanie odnawialnych źródeł energii. Ponadto coraz częściej widoczne są inwestycje w technologie proekologiczne oraz rozwój produktów ekologicznych, co stanowi istotny krok w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości. 

IKEA 

• Strategia People & Planet Positive: IKEA zobowiązała się do produkcji wszystkich swoich mebli z materiałów odnawialnych lub z recyklingu do 2030 roku. Firma inwestuje również w odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna i wiatrowa. 

• Eko-design i efektywność energetyczna: Firma projektuje produkty, które są energooszczędne i mogą być łatwo poddane recyklingowi, co zmniejsza ich wpływ na środowisko. 

Microsoft 

• Neutralność węglowa:  Microsoft zobowiązał się do osiągnięcia neutralności węglowej do 2030 roku i usunięcia całego dwutlenku węgla, jaki wyemitował od momentu powstania w 1975 roku, do 2050 roku. Firma inwestuje w technologię pochłaniania dwutlenku węgla i odnawialne źródła energii. 

• Program AI for Earth: Microsoft wspiera inicjatywy wykorzystujące sztuczną inteligencję do rozwiązywania problemów związanych z ochroną środowiska, takich jak monitorowanie ekosystemów i optymalizacja zarządzania zasobami naturalnymi. 

Te przykłady pokazują, jak firmy mogą przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju poprzez innowacyjne inicjatywy, etyczne praktyki i odpowiedzialne zarządzanie zasobami. Działania te nie tylko przynoszą korzyści społeczeństwu i środowisku, ale także pomagają firmom budować pozytywny wizerunek, zdobywać zaufanie klientów i osiągać długoterminowy sukces.