Czym jest inteligencja emocjonalna?

Już w 1983 roku Howard Gardner, psycholog z Uniwersytetu Harvarda, przedstawił pojęcie „inteligencji wielorakiej”, które rozróżnia zdolności intelektualne od emocjonalnych. Przedstawiony wówczas model nawiązywał nie tylko do zdolności matematycznych i językowych, ale również do „inteligencji personalnej”, rozumianej jako znajomość swego świata wewnętrznego i umiejętności społeczne.

Inteligencja emocjonalna – wpływ na efektywność managerów 

W ostatnim czasie dużo się mówi i pisze o istotności inteligencji emocjonalnej, i jej wpływie na skuteczność i efektywność managerów. Dzisiejsi szefowie rozumieją, że sama wiedza ekspercka w danej dziedzinie i kompetentny zespół nie wystarczają do efektywnej realizacji wyznaczanych celów. Coraz częściej mówi się o inteligencji socjalnej jako jednej z kluczowych kompetencji przyszłości. Pokazuje to przykładowo badanie przeprowadzone przez Institute for the Future. W badaniu tym wskazano 10 umiejętności, które będą wymagane w przyszłości.

Elementy inteligencji emocjonalnej 

W dzisiejszej praktyce można wyróżnić 5 kompetencji, które składają się na inteligencję emocjonalną, są to: 

• Samoświadomość – czyli zrozumienie tego, co odczuwamy w danej chwili, umiejętność nazwania emocji (np. lęk, smutek, radość, odraza, złość) oraz świadomego wykorzystania ich przy podejmowaniu decyzji. Jest to także realistyczna ocena naszych zdolności. 
• Samoregulacja – rozumiana jako umiejętność panowania nad emocjami, połączona ze zrozumieniem tego, co się w nas dzieje, jakie emocje nam towarzyszą i zdolność szybkiego dojścia do siebie po kłopotach emocjonalnych. 
• Motywacja – związana z wyznaczaniem sobie celów zgodnych z naszymi preferencjami, dążeniu do nich, braniu odpowiedzialności za przejęcie inicjatywy i samodoskonaleniu. Jest to również pojęcie rozumiane jako pozostawanie przy wysiłku realizacji danego celu mimo niepowodzeń, porażek i rozczarowań.
• Empatia – jest to zdolność spojrzenia na daną sytuację z punktu widzenia innej osoby, rozumiana też jako umiejętność wyczuwania uczuć innych, a także tworzenie i podtrzymywanie relacji z innymi. 
• Umiejętności społeczne – efektywne panowanie nad emocjami w kontakcie z innymi osobami, skutkujące utrzymywaniem dobrych kontaktów oraz wykorzystywanie tych umiejętności m.in. w: kierowaniu innymi, negocjacjach (m.in. poprzez znajdowanie rozwiązań win-win), łagodzeniu sporów i w pracy zespołowej. 

Osoby pracujące nad rozwojem swojej inteligencji emocjonalnej są w stanie szybciej zidentyfikować u siebie i u innych emocje, i dostosować odpowiednio swój język, ton i gesty do sytuacji. Jest to kluczowa umiejętność przy efektywnej współpracy i utrzymaniu długotrwałych, zdrowych relacji. Inteligencja emocjonalna i socjalna pracowników rozwijana w kontaktach z innymi będzie w kolejnych latach jeszcze bardziej widoczna w uzyskiwaniu przewagi nad robotami i maszynami.