Emocje a biznesowy savoir vivre 

 „Nie bądź tak emocjonalny!”, „Twoja emocjonalna reakcja była nieadekwatna do sytuacji”, „Wszystkie emocje były widoczne na jej twarzy”, „Czy on w ogóle ma jakieś emocje?”, „To dziecko jest bardzo wrażliwe emocjonalnie”… zdania te towarzyszą nam na co dzień – słyszymy je w przestrzeni publicznej, czytamy w literaturze popularnej, wypowiadamy podczas rozmów z bliskimi. Emocje są częścią naszego życia, bez względu na wiek, wykształcenie, ilość zgromadzonych dóbr materialnych, czy kulturę, w jakiej się wychowaliśmy. Czym więc są emocje?   

Emocje można zdefiniować jako stan psychiczny i fizjologiczny, który wynika z subiektywnego doświadczenia i jest wywoływany przez różnorodne bodźce, zarówno wewnętrzne (nastrój, myśli, wspomnienia), jak i zewnętrzne (wydarzenia, interakcje z innymi ludźmi). Są integralną częścią ludzkiego doświadczenia, wpływając na nasze reakcje, działania i relacje z innymi.   

Emocje są zjawiskiem złożonym i subiektywnym, co oznacza, że to, co i w jakim stopniu odczuwamy zależy wielu różnych czynników – dotychczasowych doświadczeń, indywidualnych procesów kognitywnych, osobistych reakcji fizjologicznych, skłonności do działania, ekspresji behawioralnej. Stąd ludzkie reakcje na to samo zdarzenie mogą być skrajnie odmienne. Dla przykładu: postepowanie ludzi będących świadkami tragicznego wypadku komunikacyjnego będzie różne – jedni zaczną krzyczeć, inni zachowają „zimną krew”, niektórzy zastygną oszołomieni…  

Niezwykłą cechą naszych emocji jest to, że mogą być one zmienne w czasie. Na różnych etapach życia możemy odczuwać inne emocje zanurzeni w takie samo doświadczenie. Wrócę do przykładu z wypadkiem komunikacyjnym – ta sama osoba, która krzyczała widząc wypadek opisany powyżej, może zachować spokój i opanowanie będąc świadkiem innego wypadku.  

Ludzkie emocje charakteryzuje plastyczność i podatność na kształtowanie zewnętrznych czynników – języka, norm społecznych, kultury, tożsamości etnicznej, religijnej czy narodowej. Różne języki mają różne słowa na określenie emocji (niektóre emocje nie mają bezpośredniego odpowiednika w innych językach) a normy społeczne regulują, które emocje są akceptowane w danej kulturze i w jaki sposób powinny być wyrażane.      

Wyrażanie emocji w sytuacjach biznesowych różni się znacznie, w zależności od kontekstu kulturowego. Czy i jak ujawniać emocje w rozmowach z partnerami biznesowymi różnych narodowości? 

Kultura amerykańska (Ameryka Północna) 

W Stanach Zjednoczonych ludzie często wyrażają swoje emocje otwarcie, a ekspresja entuzjazmu, pasji i pozytywnych emocji jest powszechna i często ceniona. W biznesie istnieje tendencja do promowania pozytywnego myślenia i motywacji.  

Kultura japońska 

W japońskiej kulturze biznesowej ekspresyjne wyrażanie emocji nie jest w dobrym tonie. Ważna jest harmonia i unikanie konfliktów, co oznacza, że ludzie często ukrywają swoje prawdziwe emocje, aby zachować profesjonalizm i kulturę osobistą. 

Kultura niemiecka 

W niemieckiej kulturze biznesowej dominuje bezpośredniość i rzeczowość. Ludzie wyrażają swoje emocje w sposób kontrolowany i profesjonalny, a rozmowy koncentrują się na faktach i konkretach. 

Kultura skandynawska 

W krajach skandynawskich, takich jak Szwecja i Norwegia, wyrażanie emocji jest na ogół spokojne i powściągliwe. Kultura biznesowa kładzie nacisk na równość, profesjonalizm i unikanie nadmiernych emocji. 

Kultura południowoeuropejska (Włochy, Hiszpania, Portugalia, Grecja) 

W krajach południowej Europy wyrażanie emocji jest ekspresyjne i otwarte. Emocje są często pokazywane wprost, zarówno w mowie, jak i w gestach. Ruchy rąk, mimika i inne formy niewerbalne są powszechne i wzmacniają przekaz emocjonalny, zarówno w sytuacjach prywatnych jak i biznesowych. 

Kultura chińska 

W chińskiej kulturze ważne jest utrzymanie harmonii i unikanie bezpośrednich konfrontacji. Tradycja „zachowania twarzy” (mianzi) wpływa na interakcje biznesowe, w których dużą rolę odgrywa grzeczność i uprzejmość. 

Kultura indyjska 

Indyjska kultura emocji jest bogata i zróżnicowana, a normy dotyczące emocji mogą się różnić w zależności od regionu, religii, kasty i innych czynników społecznych. Głęboko zakorzeniony jest szacunek dla starszych i autorytetów, co wiąże się z powściągliwością w wyrażaniu emocji w ich obecności. Relacje osobiste są traktowane jako fundament udanych relacji biznesowych, dlatego dużo czasu poświęca się na budowanie zaufania i prywatnych więzi.