Znaczenie zdrowia psychicznego: Programy wellness i wsparcie psychologiczne

Rytm życia jest coraz szybszy, a presja zawodowa jest coraz większa, dlatego zdrowie psychiczne w miejscu pracy staje się gorącym tematem. Programy wellness oraz wsparcie psychologiczne stają się w organizacjach nie tylko atrakcyjnym dodatkiem, lecz znaczącym narzędziem w budowaniu pozytywnej atmosfery oraz efektywności biznesowej. Prześledźmy więc znaczenie oraz implementację tych programów, przybliżając zarówno korzyści, jak i wyzwania z nimi związane. 

Wellbeing w pracy ma różne oblicza 

Zgodnie z raportem “Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2023, Dobrostan pracownika, czyli wellbeing w pracy” – rozumienie słowa „wellbeing” jest różne dla pracowników i pracodawców: 

• Pracownicy postrzegają wellbeing jako: brak stresu, wewnętrzny spokój, równowagę życiową. 35% pracowników zadeklarowało, że w ich miejscu zatrudnienia dba się o dobrostan psychiczny, a kluczowym benefitem okazało się „docenianie przez pracodawców”. Wśród wprowadzanych zmian w prawie pracownikom najbardziej znana jest dyrektywa work-life balance (63%), a największy wpływ na wellbeing, w odczuciu zatrudnionych, przyniesie dyrektywa w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy (64%).  

• Pracodawcy postrzegają wellbeing jako: dobre relacje międzyludzkie, realizację celów, poczucie satysfakcji. Pracodawcy częściej spotykali się z pojęciem wellbeingu niż pracownicy (86% vs 79%). Ankietowani pracodawcy również lepiej oceniali swój poziom wellbeingu (63%) niż ankietowani pracownicy (49%). Ponad połowa ankietowanych pracodawców wspiera kulturę organizacyjną mającą wzmocnić dobrostan psychiczny pracowników (55%). 47% ankietowanych pracodawców (stan na lipiec 2023 r.) wdrożyła nowe zasady związane z nowelizacją Kodeksu pracy, wprowadzające zapisy tzw. dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy, 34% jeszcze tego nie dokonało. Jeszcze mniej ankietowanych pracodawców (37%) deklaruje wdrożenie nowych zasad związanych z nowelizacją Kodeksu pracy wprowadzających zapisy tzw. dyrektywy work-life balance.  

Co ma znaczenie dla pracowników? 

Najważniejsze wnioski dotyczące najbardziej znaczących tematów dot. pracy, przedstawia raport “People at Work 2023: A Global Workforce View”. Jednym z nich jest temat kultury troski (o pracowników) w miejscu pracy.  

• Pracownicy twierdzą, że otwarcie wypowiadają się na temat swojego zdrowia fizycznego (68%) i psychicznego (64%) w miejscu pracy.  

• Większość wskazuje, że ma wsparcie kierowników (64%) i współpracowników (71%), chociaż odsetek tych osób się zmniejszył.  

• 47% respondentów wskazuje, że kondycja psychiczna wpływa na ich pracę. 65% badanych twierdzi, że stres negatywnie wpływa na ich pracę.  

• Pracodawcy nadal wprowadzają innowacje w zakresie inicjatyw wspierających pozytywny stan psychiczny, przede wszystkim prowadząc zajęcia z budowania zespołów (27%) i wprowadzając przerwy zmniejszające poziom stresu (27%).  

• Programy wsparcia pracowników zyskują na popularności (22%), jednak zapewnianie specjalnego doradztwa (18%) nie jest już tak powszechne.  

Zdrowie psychiczne w miejscu pracy ma ogromne znaczenie dla ogólnego dobrostanu pracowników oraz efektywności organizacji. Według danych z różnych raportów i badań można zauważyć, że: 

• Zdrowie psychiczne pracowników ma bezpośredni wpływ na ich efektywność zawodową. Według raportu „Barometr Zdrowia Psychicznego Pracowników” z 2020 roku, 88% respondentów uważało, że zdrowie psychiczne ma duży lub bardzo duży wpływ na efektywność ich pracy. 

• Problemy zdrowia psychicznego często prowadzą do absencji chorobowej i obniżenia wydajności pracy. Według raportu „Zdrowie psychiczne w miejscu pracy” z 2020 roku choroby psychiczne były przyczyną około 27% wszystkich dni absencji chorobowej w Polsce. 

• Problemy zdrowia psychicznego są powszechne w miejscu pracy. Według raportu „Badanie Zdrowia Zawodowego Pracowników” przeprowadzonego w 2019 roku, aż 34,4% pracowników w Polsce zgłaszało objawy zaburzeń psychicznych. 

• Zdrowie psychiczne pracowników może również wpływać na zdolność do kreatywności i innowacji w miejscu pracy. Badania przeprowadzone przez Gallupa pokazują, że pracownicy o wyższym dobrostanie psychicznym są bardziej skłonni do zgłaszania pomysłów na poprawę pracy. 

• Problemy zdrowia psychicznego pracowników mogą być również związane z wysokimi kosztami dla firm. Według raportu Mental Health Foundation, koszty związane z problemami zdrowia psychicznego w Wielkiej Brytanii sięgają rocznie 70 miliardów funtów, z czego większość stanowią koszty absencji i utraty produktywności. 

• Raporty podkreślają również potrzebę działań profilaktycznych i wsparcia pracowników w zakresie zdrowia psychicznego. Według „Barometr Zdrowia Psychicznego Pracowników” z 2020 roku tylko 18% respondentów czuło się dobrze przygotowanych do radzenia sobie ze stresem w pracy. 

• Zdrowie psychiczne pracowników ma również wpływ na morale w miejscu pracy oraz na kulturę organizacyjną. Według badań przeprowadzonych przez Deloitte, pracownicy, którzy otrzymują wsparcie w zakresie zdrowia psychicznego, są bardziej zaangażowani w swoją pracę i bardziej lojalni wobec swojego pracodawcy. 

Implementacja programów wsparcia  

Kluczowym elementem sukcesu programów wellness i wsparcia psychologicznego jest ich właściwa implementacja. Pracodawcy powinni zapewnić dostępność tych usług dla wszystkich pracowników oraz stworzyć atmosferę otwartości i akceptacji wobec problemów zdrowia psychicznego. Ponadto, programy te powinny być regularnie oceniane i dostosowywane do zmieniających się potrzeb pracowników oraz wymogów biznesowych. 

Wsparcie psychologiczne w miejscu pracy może obejmować szeroki zakres działań, poczynając od sesji coachingowych, terapii grupowych, aż po dostęp do specjalistów w zakresie psychologii i psychoterapii. Istotą tych programów jest nie tylko reakcja na istniejące problemy, lecz także profilaktyka oraz edukacja w zakresie zdrowia psychicznego.  

Firmy coraz częściej oferują różnorodne programy, aby zwiększyć zadowolenie zawodowe: 

• Programy zdrowego stylu życia. Programy te obejmują szeroki zakres działań, takich jak zajęcia fitness, treningi jogi, zajęcia z medytacji, porady dietetyczne i wsparcie w zakresie prowadzenia zdrowego trybu życia. Firmy mogą organizować zajęcia wewnętrzne, współpracować z zewnętrznymi instruktorami lub zapewnić dostęp do platform online z treningami. 

• Wsparcie psychologiczne i konsultacje terapeutyczne. Wsparcie psychologiczne staje się coraz bardziej popularne w organizacjach, które oferują konsultacje z licencjonowanymi terapeutami, psychologami lub doradcami życiowymi. Pracownicy mogą skorzystać z indywidualnych sesji terapeutycznych, grupowych warsztatów dotyczących radzenia sobie ze stresem czy wsparcia w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi. 

• Programy zapobiegania wypaleniu zawodowemu. Mogą one obejmować szkolenia na temat radzenia sobie ze stresem i zwiększania odporności psychicznej, współpracę z coachami zawodowymi czy programy self-care. 

• Wsparcie w zakresie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Firmy starają się również wspierać swoich pracowników w utrzymaniu work-life balance, poprzez programy takie jak elastyczne godziny pracy, możliwość pracy zdalnej, dni wolne na cele osobiste czy świadczenia dodatkowe, takie jak opieka nad dziećmi czy opieka nad osobami starszymi. 

• Szkolenia i warsztaty dotyczące zdrowia psychicznego. Organizowanie spotkań w różnych formach, dotyczących zdrowia psychicznego staje się coraz bardziej popularne. Mogą one obejmować tematy takie jak radzenie sobie ze stresem, budowanie odporności psychicznej, rozwijanie umiejętności komunikacyjnych czy radzenie sobie z trudnymi sytuacjami w pracy. 

• Platformy online wellness. Firmy mogą również zapewnić dostęp do platform online, które oferują zasoby związane z poradami wellness i wsparciem psychologicznym, takie jak artykuły, poradniki, filmy, podcasty czy aplikacje do medytacji i treningu umiejętności relaksacyjnych. 

Popularność konkretnych programów i wsparcia psychologicznego może różnić się w zależności od branży, kultury organizacyjnej oraz indywidualnych potrzeb i preferencji pracowników. Dlatego należy dostosować je do specyficznych potrzeb i oczekiwań swoich pracowników. 

Warto zauważyć, że choć programy wellness i wsparcie psychologiczne niosą ze sobą wiele korzyści, ich implementacja może napotkać na pewne wyzwania. Jednym z największych jest nadal istniejący w niektórych środowiskach biznesowych tabu wokół tematu zdrowia psychicznego, co może powodować opór ze strony pracowników oraz pracodawców, przed organizacją i udziałem w takich inicjatywach.  

Zdrowie psychiczne w miejscu pracy ma ogromne znaczenie dla efektywności pracy, satysfakcji zawodowej oraz ogólnego dobrostanu pracowników. Inwestowanie w zdrowie psychiczne pracowników może przynieść liczne korzyści zarówno dla pracowników, jak i dla organizacji jako całości.